Kardeş, hayatta sahip olunan ilk arkadaş olmasının yanında ilk rakip olma konumuna da sahiptir. Bu iki konumun da çocukların gelişimine olumlu katkıları göz ardı edilemez. Şüphesiz evde devamlı bir rakip ve bir dostla büyümenin sosyal becerilerin gelişimine büyük katkısı olacaktır. Kardeşle kurulan sevgi bağı ve kimi zaman da ona karşı olumsuz duygulara da sahip olmak devamında bu duygularla baş etmeyi öğrenmek çocukların duygusal gelişimine de katkı sağlayabilir. Kardeş kıskançlığı ise kardeşliğin en temel zorlayıcı duygusudur. Sürecin bir parçası olduğu ve normal olduğu kabul edilmelidir. Kardeş kıskançlığının zorlayıcı boyuta ulaşması engellenebilir (Donat Bacıoğlu, 2018). Süreç şu şekilde yönetilebilir:

• Kardeş haberi törensiz bir şekilde verilmelidir. Aşırı alışveriş ya da şatafatlı törenler ve partiler süreci zorlaştırabilir.
• Tek çocuk olduğu dönemde çocuk dünyanın merkezi haline getirilmemelidir.
• Anne karnındayken kardeş sevdirilebilir.
• Büyük kardeş kreşe/okula gönderilecekse bu doğumdan önce gerçekleştirilmelidir.
• Hastanede anne ve bebek ziyaretine gitmeden önce büyük kardeş güveneceği biriyle olmalı ve karşılaşılacağı duruma hazırlanmalıdır. Örneğin: “Annen ve kardeşin iyiler şimdi onları ziyarete gidiyoruz. Annen sana biraz yorgun görünebilir ama bu normal.” Şeklinde basit bir açıklama yapılabilir.
• Kardeşle ilk tanışmada bebeğin anne kucağında değil beşikte olması daha iyi olabilir.
• Kardeş dünyaya gelmeden önce çocuklara kardeşinin ilk zamanlar çok fazla ilgiye ihtiyaç duyduğu anlatılmalıdır.
• Anne bebekle ilgilenirken büyük kardeş de annenin ilgisini talep edebilir. Bu durumda uzlaşmak gerekebilir fakat odak bebekte olmamalıdır. Örneğin: anne bebeği beslerken abi/abla oyun oynamak istediğinde “Şu an kardeşini besliyorum daha sonra.” yerine “Tamam ama 10 dakikaya ihtiyacım var.” diyerek engelin bebek olarak algılanmasının önüne geçilebilir.
• Büyük kardeşin duygularına empatik bir şekilde yaklaşmak, duygularını ifade etmesine olanak tanımak gerekir. Duyguları görmezden gelmek ya da “Sen artık abla/abi oldun, büyüdün.” gibi tepki vermek çocuklarda suçluluk hissine neden olabilir. Çocuğun endişelerine cevap vermek duygularını yaşamasına ve düzenlenmesine yardımcı olurken ilişkinizi de güçlendirebilir.
• Bebekten arda kalan zamanda büyük kardeşle de özel zaman geçirilebilir (Donat Bacıoğlu, 2018).

     Bazen eve yeni bir kardeşin gelmesiyle büyük kardeşte kendi yaşına uygun olmayan davranışlar gözlemlenebilir. Kardeşi gibi beslenme, beşikte uyumak isteme gibi taleplerde bulunulduğunda çocuk aşağılanmamalı ya da ayıplanmamalıdır. Parmak emme, alt ıslatma, tırnak yeme, saç yolma gibi durumlarda ise bir uzman desteğine başvurabilirsiniz (Donat Bacıoğlu, 2018).

Kaynakça:
     Donat Bacıoğlu, S. (2018). 0-6 Yaş bebeklik ve çocukluk dönemi uyum ve davranış problemleri. F. Savi Çakar (Ed.), Yaşam dönemleri ve uyum sorunları (141-144). Ankara: Pegem Akademi