ÇOCUKLARA ÖLÜM KAVRAMI NASIL ANLATILIR
2
İnsanlar doğarlar, büyürler ve ölürler. "Ölüm" yetişkinler için bile anlamlandırması çok zor bir durumdur. Soyut düşünebilme yeteneği kazanmamış çocuklar için "Ölüm" bilinmezliklerle doludur. Bu konuda yetişkinlerin, çocukları bilgilendirirken çok dikkat etmesi gerekir. Söylenecek yanlış bir kelime çocuğun ölümle alakalı bilinmezliğinde farklı anlamlar oluşturabilir.
Çocukların Ölüm Kavramıyla Alakalı Düşünceleri
Çocukların zihinsel gelişim özelliklerine bakıldığında 12 yaşına gelene kadar Soyut düşünce tam olarak oluşmamaktadır ve somut dönemde kabul edilirler. "Ölüm" tamamen soyut düşünebilme yeteneğine göre algılanabilen bir durumdur. Soyut düşünme yeteneği oluşmamış bir çocuğa soyut kavramlardan bahsetmek kafa karışıklığına yol açar.
Çocukların Olası Sorularına Verilebilecek Cevaplar
Ebeveynler "Anne, baba siz ölecek misiniz?" anlamında sorularla sıkça karşılaşmaktadır. Özellikle çocuğun yakın çevresinde bir ölüm olayı gerçekleşmişse bu tarz soruların sorulma ihtimali artar. Böyle sorulara kızarak cevap vermek, görmezden gelmek veya daha sonra konuşuruz gibi cümleler kullanmak çocukta olumsuz etkiler oluşturur. Bunların yerine verilebilecek en doğru cevap " Şuan çok sağlıklı ve mutluyuz umuyorum ki uzun yıllar birlikte mutlu bir şekilde yaşayacağız." gibi sağlığa odaklanılan ve somut olarak güven verebilen cümlelerdir. Bu ve benzeri cevaplar çocuğun kafasını karıştırmayacak ve sorusu için yeterli bir cevap olacaktır.
Çocuğa Ölüm Kavramı Anlatılırken Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar
- Öncelikle çocuğun zihinsel gelişimine göre hareket edilmelidir. Eğer "Ölüm" kavramının anlatılma gereği oluşmamışsa anlatılmamalıdır. Herhangi bir soru sorulmamışsa veya ölüm durumu oluşmamışsa anlatmamak gerekir.
- Eğer anlatılması gerekiyorsa cevap verirken çocuğun zihninde yeni soru işaretleri oluşturmamaya dikkat etmek çok önemlidir. Sadece çocuğun sorduğu kadarlık kısmına cevap vermek yeterlidir.
- Yaşamın sona ermesi büyümek ve yaşlanmakla anlatılmamalıdır. Çocuklar bu durumun zamansal olgusunu tam olarak kavrayamayabilirler. Büyümekten korkabilirler, büyük olan anne baba kardeş veya sevdikleri insanlar için sürekli tedirginlik haline bürünebilirler.
- Yemek yeriz, büyürüz, yaşarız ve ölürüz gibi bir açıklama da çocuk yemek yemekten korkabilir. Uyumakla büyümenin ilişkilendirildiği durumlarda uyumaktan çekinebilir.
- Eğer bir ölüm durumu oluşmuşsa ölüm sebebi çok ayrıntıya girmeden söylenebilir.
- Ölen birey için "O seni izliyor" gibi açıklamalar çocukta kaygıya neden olabilir.
- Bir soru sorulmuşsa veya ölüm durumu gerçekleşmişse "Ölüm" kelimesinin kullanılması önemlidir. Hayatını kaybetti gibi kelimeleri çocuk tam olarak anlayamayacağı için "hayatı" kaybedilebilecek bir nesne olarak düşünebilir ve bu durum sürekli bir tetikte olma durumu oluşturabilir.
- Çok uzaklara gitti gibi cümleler çocukta geri gelebileceği izlenimi oluşturabilir ve sürekli bir bekleyişe yol açabilir.
- Cennete gitti gibi cümleler kullanarak çocuğun rahatlaması için cenneti özenilecek bir yer olarak anlatmak çocukta "Ölünce cennete gidiyorsa ve cennet güzelse ben de öleyim de oraya gideyim". benzeri düşünceler oluşturabilir ve istenmedik sonuçlara yol açabilir.
- Çocuklar kesinlikle 12 yaşından önce cenaze törenine, 7 yaşından önce de mezarlığa götürülmemelidir.
Makaleyi Paylaş
Anahtar Kelimeler:
Yorumlar
Çocukların olası sorularına verilebilecek cevaplar kısmında yapılması gerekenlerden bahsedilmiş aslında. Olumlu ve sağlığa odaklı cümleler kullanılmalı
Hep söylenmemesi gerekenler anlatılmış yapılması gereken anlatilsinn bizde çocuğa onu soyleyelim