Travma
0
Travma, bireyin fiziksel ya da duygusal olarak zararlı veya yaşamı tehdit edici olarak tecrübe ettiği, olumsuz etkileri olan bir olay veya durumun bireyin zihinsel, fiziksel, duygusal ve sosyal işleyişini ve iyilik halini altüst etmesidir.
Bireyin kontrol duygusunu ihlal eden, durumu veya koşulları mevcut gerçekliğine entegre edebilme kapasitesini azaltabilen çok rahatsız edici bir olaydır. Bu olaylar derinlere etki eden ve bir insanın karşılaşabileceği en yıpratıcı tecrübelerdendir. Travmanın yaş, cinsiyet, sosyoekonomik durum, ırk, etnik köken veya cinsel yönelim ile ilgili bir sınırı yoktur. Travmatik olayların etkileri bireyler, aileler ve toplumlar üzerinde ağır bir yük oluşturmaktadır.
Travmatik olay yaşayan bazı insanlar yaşamlarını olumsuz etkilenmeden sürdürebilse de, diğerleri zorluklar yaşayarak ve travmatik stres tepkileri gösterebilirler. Bir bireyin travmatik bir deneyime nasıl tepki verdiği kişiseldir. Kişinin daha önceki travmatik deneyimleri az ya da hiç yoksa, güçlü bir destek sistemi varsa ya da esnek bir kişilik yapısına sahipse psikolojik sağlığı çok olumsuz etkilenmeyebilir.
Travma sonrası semptomlar geliştirmek, kesinlikle psikolojik zayıflık ya da eksiklik belirtisi değildir. Bir durumun kişiyi nasıl etkilediği büyük ölçüde, bireyin geçmiş deneyimleri, inançları, algıları, beklentileri, stres tolerans düzeyi, değerleri gibi önceden belirleyici faktörlere bağlıdır.
Travma ile Nasıl Başa Çıkılır?
Travma daha önce de bahsedildiği gibi, kişinin güvenlik algısını sarsan, kontrol duygusunu kaybettiren, oldukça ezici ve zorlayıcı yaşam olaylarıdır ve neden oldukları stresle başaçıkma yeteneğimizi azaltabilir.
Travmatik Olaydan Sonra Oluşabilecek Sempomlar?
- Gerginlik,
- Öfke,
- Huzursuzluk,
- Bunaltı,
- Korku,
- Panik,
- Suçluluk,
- Umutsuzluk,
- Tahammülsüzlük,
- Çaresizlik,
- Utanç
- Kabuslar,
- Uyku sorunları,
- Flashbackler,
- Kaçınma,
- Kolay irkilme gibi semptomların geçici olarak ortaya çıkması mümkündür.
Travma semptomları genellikle birkaç gün ile birkaç ay arasında sürer ve rahatsız edici olayı işlerken yavaş yavaş kaybolur. Fakat kişi kendini iyi hissetiğinde bile, özellikle de olayın yıl dönümü veya kişiye olayı hatırlatan herhangi bir şeyle, zaman zaman acı verici anılar ya da duygular tetiklenebilir.
Peki travmatik olayları atlatmak için neler yapılmalıdır?
- Yaşanılan olay hakkında konuşmaktan kaçınmayın. Yaşanılan olayı unutmaya çalışmak ve konuşmaktan kaçınmak sanılanın aksine travmanın etkilerini azaltmaz, tam tersine iyileşme sürecinizi uzatır. Yaşanılan olayın konuşulması ve sosyal destek aranması, bu zorlu duyguların üstesinden gelmenize yardımcı olur ve iyileşme sürecinize olumlu katkıda bulunur. Bu nedenle olanlar hakkında güvendiğiniz biriyle konuşun. Zor bir zamanda aileniz ya da arkadaşlarınızla konuşmak, anlayış ve destek görmek çok yardımcı olacaktır.
- Anılardan kaçınma isteği tamamen doğal olsa da, travmatik olay ile ilişkilendirilen yerler, durumlar ve insanlardan kaçınmak, travmatik durumda saplanıp kalmanıza neden olabilir. Travmatik olaylarla kaçınmadan yüzleşmek önemli, ancak bunu yavaş yavaş yapın.
- Yaşanılan travmatik bir olaydan sonra insanlardan uzak kalmak isteyebilirsiniz ancak insanlardan uzaklaşmak ve yalnızlaşmak, sorunu sadece daha kötü hale getirir. Başkalarıyla birlikte vakit geçirmek daha iyi hissetmenizi sağlar, bu nedenle ilişilerinizi sürdürmek ve çok fazla yalnız zaman harcamamak iyileşmenize yardımcı olacaktır.
- Travmatik bir olay yaşamış biri için yaşanan semptomların, hissedilen duyguların çok doğal olduğunu unutmayın. Kendinize zaman verin. Yaşanılan duyguların daima bu şekilde kalmayacağını unutmayın. Zorlayan duygu ve düşüncelerden kaçınmayarak ve ancak bu duygu ve düşüncelerele uğraşarak üstesinden gelebileceğinizi bilin. Kendinize şefkatli olun. Bu duygu ve düşüncelerin dengelenmesinin biraz zaman alabileceğini kabul edin.
- Size keyif veren şeyler yaparak zaman geçirin. Rahatlamaya zaman ayırın, yürüyüşe çıkın, güzel mekanları ziyaret edin, arkadaşlarınızla zaman geçirin.
- Başaçıkmak için alkol, uyuşturucu ya da sakinleştirici ilaçlar kullanmayın. Herşeyin daha kötüye gitmesine sebep olacaktır. Rahatlamak için başka yollar bulmayı deyin.
- Eğer semptomlar hayatınızı ciddi bir şekilde etkilemeye devam ederse bir uzmandan yardım isteyin.
Makaleyi Paylaş
Anahtar Kelimeler:
Yorumlar