Josh Billings'in çok güzel bir sözü var: "Bu hayatın yarısı çok hızlı evet demekle, diğer yarısı da zamanında hayır diyememekle geçiyor."

   Diğer insanları memnun etmeye çalışan ve kendisine rağmen “Hayır” diyemeyen insanlar, bir süre sonra adına “merhamet yorgunluğu” dediğimiz şeyi yaşarlar. O kadar çok merhamet göstermişsindir ki kendin için bir şeyler yapacak enerjin ve motivasyonun kalmamıştır. Elinde halletmesi gereken bir sürü iş varken, başkalarının işini halletmeye çalışan, çok yorgun olduğu zamanlarda bile yardım taleplerini geri çevirmeyen, kendi parası olmadığı halde borç isteyen birine borç alarak borç veren çok fazla insan var. Elbette diğer insanlara yardımcı olmak önemli, ama bunu kişinin kendisini ihmal ederek yapması hem kişiye zarar verir hem de ortaya konulan çabanın değersiz algılanmasına sebep olur.

     İnsanlara sınır koyamayan, her zaman “Evet” diyen birisinin ortaya koyduğu emekler kolay ve önemsiz algılanır. Bazen değer verdiğimiz kişilere ''Hayır'' diyerek onların duygularını incitmek, rencide etmek ya da onları reddetmiş gibi olmak istemeyiz. Bazen karşı taraf bencil olduğumuzu düşünmesin diye hayır diyemeyiz. Bazen hayır diyecek kadar kendimize güvenmediğimiz için evet demek zorunda kalırız. Bazen de hayır diyerek sevilmeyeceğimizi, sevilmenin, değer görmenin, takdir edilmenin yolunun evet kelimesinden geçtiğini düşünürüz. Aslında mecbur kaldığımız her "evet" kendimize karşı öfke duymamıza, sinirlenmemize, kendimize olan saygımızı yitirmemize sebep olabilir.

Hayır diyebilmek neden önemlidir? 
     İstemediğimiz, bizi zor durumda bırakan isteklere karşı hayır cevabını verebilmek kendimize olan saygımızı korumamız açısından önemlidir. Bazen başka kişilerin saygılarını, takdirini kazanmak için hayır yerine evet cevabını veririz. Bu durumlarda başkalarının isteklerini kendi isteklerimizin önüne koymuş oluruz. Elbette ki sevdiğimiz, değer verdiğimiz kişilerin mutluluğu da bizim için önemlidir ancak gerçekten istemediğimiz bir şeyi de sırf başkaları istiyor diye yapmamız doğru olmaz. Hayır diyemediğimiz durumlar bazen bize daha çok yük bindirebilir. İş yerinde sırf patronumuza ya da çalışma arkadaşlarımıza hayır diyemediğimiz için bizimle aynı pozisyonda çalışan arkadaşlarımızdan daha çok iş yapıyor olabiliriz. Böylece kendi işimiz dışında başkalarının da işini yapmak, iş performansımızda düşüşlere sebep olabilir. Sürekli olarak her istenene evet demek çevremizdeki kişilerin bize olan saygısını kaybetmesine de yol açabilir. Bu da sağlıklı ilişkiler kurmanızın önünde engel teşkil eder.

     Hayır diyememek hayatımızı bir düzene sokmamıza engel olabilir. Kendi isteklerimizi göz ardı edip başkalarının isteklerini yapmaya çalışmak kendi yaşantımızda yapmak istediğimiz pek çok şeye zaman bulamamamıza neden olabilir. Örneğin istediğiniz bölüme girmek için ders çalışmanız gerekiyor ancak arkadaşınız sizi kendisi için kıyafet bakmaya davet ediyor. Sizde hayır diyemediğiniz için kabul ediyorsunuz. Böylece yapmak istediğiniz şeyleri aksatmış oluyorsunuz. Peki hayır demek için neler yapmalıyız?

   Hayır kelimesini kullanmaktan çekiniyorsanız hayır kelimesi ile aynı anlamlara gelebilecek kelimeler kullanabilirsiniz. Örneğin; “hayır yapamam” yerine “ maalesef bunu yapamam” diyebilirsiniz. Hayır kelimesi çok sert bir ifade gibi geliyorsa yumuşatmak için “Hayır teşekkür ederim istemiyorum” gibi daha yumuşak kalıplar kullanabilirsiniz.

     Yapmak istemediğiniz bir şeyi neden yapmak istemediğiniz güzel bir dille açıklayın. Örneğin; “Hayır yapmak istemiyorum, çünkü…”

     Hayır demek için yapmamız gereken şeylerden biri de sizden istenilen davranışın sizin üzerinizde nasıl etkiler bırakacağını, sizi üzdüğünü, mutsuz ettiğini, canınızı sıktığını anlatmaktır. Örneğin; “Hayır söylediğin yere gelmek istemiyorum, çünkü oraya gidince canım sıkılıyor” ya da “Hayır senin yerine o işi yapmak istemiyorum, çünkü sevmediğim bir işi yapmak beni mutsuz ediyor”

   Birisi size o anda yapmak istemediğiniz bir teklifte bulunursa alternatifler sunun. Örneğin; “Hayır şuan gelemem ama hafta sonu uygunum” veya “Hayır sinemaya gitmek istemiyorum ama bir kafede kahve içebilirim” diyebilirsiniz.

   Eğer hayır kelimesini değer verdiğiniz kişilere karşı kullanmakta zorluk yaşıyorsanız küçük pratikler yaparak hayır demeye başlayabilirsiniz. Örneğin; “Bir çay daha içer misin?” sorusuna “Hayır teşekkür ederim” diyerek başlayabilirsiniz. Tanımadığınız kişiler ile bu pratikleri yapmanız sizin için daha kolay olacaktır. Örneğin; “Yemeğin yanında içecekler alır mısınız?” sorusuna “Hayır istemiyorum” şeklinde cevap verebilirsiniz.

   Hayır demek için neler yapmalıyız sorunun cevaplarından bir tanesi de “belki” kelimesini kullanmamaktır. Çünkü hayır diyemediğimiz bazı konularda dediğimiz belki sözcüğü karşı taraf için evet olarak algılanabilir. Bu da sizi yine istemediğiniz bir şey yapmak zorunda bırakabilir.